Vorige week zat ik toevallig met Wolfgang Schäuble in hetzelfde vliegtuig. Toen ik binnenkwam zat hij achter een muur van bodyguards en maakte hij met stoïcijnse rust een sudoku. Even overviel mij de aandrang Schäuble aan te spreken, maar de correcte Duitser in mij durfde het toch niet. Al te graag had ik mijn persoonlijke inzicht aan hem willen voorleggen.
Ja, de Duitse economie loopt als een trein. In het eerste kwartaal van het jaar kregen alle pessimisten een draai om de oren. Ondanks onrust op de financiële markten, de afkoeling van de Chinese economie en negatieve gevolgen van de lage olieprijzen op belangrijke Duitse exportmarkten blijft de Duitse economie groeien. De reden is een stevige binnenlandse vraag vanwege de goed draaiende arbeidsmarkt, de lage inflatie, de lage rente en hogere staatsuitgaven vanwege de vluchtelingen. Maar, mijnheer Schäuble, een economie, die vooral draait op consumptie en de bouwsector, waren dat niet juist de modellen, die u bij de periferielanden zo hard heeft bekritiseerd? En waar, mijnheer Schäuble, zijn de zo broodnodige structurele hervormingen in Duitsland?
Het u bekende IMF heeft de afgelopen week al op twee keer pijnlijk economisch advies aan Berlijn gestuurd. Het ging daarbij niet, zoals in het verleden over te veel Duitse exporten of meer overheidsuitgaven voor investeringen, advies dat u regelmatig had afgedaan als naïef of onzin. Het ging om iets wat u in het hart zou moeten raken: structurele hervormingen. Het IMF heeft keurig voorgerekend hoe een verlaging van de loonbelasting in het laag-loon-segment, een door de overheid gefinancierde uitbreiding van kinderopvang en een verdere deregulering van de dienstensector positieve gevolgen voor de groei en de werkgelegenheid zou hebben. Een verdere hervorming van het pensioenstelsel zoals het verbinden van de pensioengerechtigde leeftijd aan de levensverwachtingen zou ook geen slecht idee zijn. Was het niet zo, dat u altijd heel graag gebruik maakte van de expertise van het IMF bij de reddingsprogramma’s voor de Zuid-Europese probleemlanden? Het lijkt er evenwel op, dat zodra het om uw eigen land gaat, u dit advies redelijk makkelijk naast u neerlegt.
Ik begrijp uiteraard uw hang naar houdbare overheidsfinanciën. Zeker voor een vergrijzende economie. Maar in tijden van negatieve rentes en lage inflatie gaat het bij de schulden niet alleen maar om de teller (de schulden), maar ook om de noemer (de groei). Het is net als bij sudoku. Denkt u niet ook dat Duitsland eigenlijk een unieke kans heeft om eens goede economische tijden te gebruiken voor ingrijpende toekomstgeoriënteerde hervormingen?
Ach, ook voor mij een gemiste kans om actief invloed te nemen op de Duitse politiek. Volgende keer zal ik voor Schäuble het vliegtuig in rennen en een kopie van deze uitgave van De Tijd alvast op zijn stoel leggen.
Deze column verscheen vandaag in het Belgische dagblad "De Tijd"
