The Good, the Bad and the Ugly

De Europese Commissie ziet zich graag als de hoeder van het Europees verdrag en vooral van het Stabiliteits- en Groeipact. Als een soort van goede sheriff uit de Amerikaanse westerns zorgt de Commissie voor recht en orde en kijkt ze erop toe dat de lidstaten hun begrotingen op orde houden. De 3 procentnorm voor overheidstekorten uit het verdrag van Maastricht is heilig.

We schakelen in op het moment dat de Commissie in het Wilde Westen van het Europese begrotingsbeleid tegenover een gevaarlijke bende staat: the Good, the Bad and the Ugly. 'The Ugly' is Griekenland, dat al jaren met zijn statistieken rommelt en sinds de toetreding tot de monetaire unie slechts één jaar een begrotingstekort van minder dan 3 procent vertoonde. De nieuwe Griekse regering trok onlangs het masker af en liet weten een tekort te hebben van circa 12 procent van het bruto binnenlands product, het dubbele van wat haar voorganger beweerde. 'The Bad' is vooral Frankrijk, dat al onder streng toezicht stond en in oktober nog eens doodleuk een nieuwe ronde van stimuleringsmaatregelen aankondigde. De Franse regering liet ook snel weten zich niet te houden aan de afspraak het tekort tegen 2012 onder 3 procent te brengen. En dan is er nog 'the Good': Duitsland, een van de weinige landen die het budget in goede tijden op orde brachten en die het tekort tijdens de crisis minder sterk zagen oplopen. Maar wat te doen nu ook the Good de belastingen wil verlagen?

Wat doet een goede sheriff in het Wilde Westen voordat het tot de shoot-out komt? Hij pakt de zwakste van de bende en doet wanhopig een laatste oproep tot het verstand. Dat is wat de Commissie woensdag deed. In een ultieme poging het Stabiliteitspact te redden, gooide ze alle principes overboord en rekte ze de regels tot het uiterste. Alleen de zwakste schakel Griekenland wordt aangepakt, de andere niet. Volgend jaar is officieel nog een jaar van stimulerend beleid. Consolidatie hoeft pas in 2011 te beginnen. Landen die hun begrotingstekort al in 2012 weer onder de 3 procentgrens zouden moeten brengen, krijgen één jaar extra. De deadline voor alle landen, behalve België, is nu 2013. Buigt de Commissie voor Frankrijk om het pact te redden?

De Commissie heeft niets geleerd van de zwartste uren van Europese begrotingscoördinatie, tussen 2002 en 2004. Toen zaten Duitsland en Frankrijk samen in het beklaagdenbankje. De Commissie was machteloos en paste de spelregels aan. Daarbij is het net als in de westerns. De sheriff heeft alleen een kans tegen de oppermachtige bende door de boevenleiders tegen elkaar uit te spelen. Die kans is woensdag gemist. De boeven hoeven even niet bang te zijn.

Deze column verscheen eerder in de Belgische De Tijd.