Brand bij de brandweer

Tot nu toe was de Europese Centrale Bank de vliegende brandweer van de schuldencrisis van de eurozone. Noodlijdende banken? De ECB geeft ruimhartig bijna onbeperkte liquiditeit. Zwakke overheidsfinanciën? De ECB koopt staatsobligaties. Als er ergens een brand was, stond de ECB klaar om te blussen. Dit jaar kan het voor de Europese brandweer nog lastig worden. Er is namelijk vuur in eigen huis.

De inflatie is terug. In december steeg ze voor het eerst in meer dan twee jaar weer boven de magische grens van 2 procent. En het zal niet de laatste keer zijn. Sterk stijgende energie- en voedselprijzen kunnen de inflatie nog een tijdje boven 2 procent laten zweven. Daarbij komen stijgende inflatieverwachtingen en hogere looneisen in Duitsland. Het wordt moeilijk voor de ECB om haar onconventionele maatregelen te verkopen als deflatiebestrijding.

Natuurlijk volgt de ECB geen mechanisch inflatiebeleid, waarbij de rente automatisch stijgt zodra de inflatie boven 2 procent ligt. Een inflatie boven 2 procent is ook niets nieuws. Sinds 1999 stond de inflatie in de eurozone vaker boven dan onder 2 procent. Niets aan de hand, dus? Niet helemaal, want ook de inflatieverwachtingen lopen op en de loononderhandelingen in Duitsland kunnen de inflatie verder laten stijgen. Voldoende redenen voor hoofdpijn bij sommige centrale bankiers.

Een renteverhoging is nu niet aan de orde. De perifere landen van de eurozone staan er economisch nog veel te slecht voor. Een renteverhoging zou elk klein herstel in de kiem kunnen smoren. Voor de kernlanden van de eurozone is de rente misschien zelfs nu al te laag, maar de ECB zou een hogere inflatie kunnen tolereren als het vooral een hogere Duitse inflatie is. Dat zou deel uitmaken van de zogenaamde 'rebalancing' van de eurozone, met deflatoire trends in de periferie die leiden tot economische herstructureringen en meer export en inflatoire trends in de kernlanden die leiden tot meer consumptie en een verlies aan internationale concurrentiekracht. Maar leg dat eens uit aan een Duitse bevolking behept met het 'anti-inflatiegen'.

Als ook in Duitsland de inflatie boven 2 procent uitkomt (op dit moment staat ze nog op 1,7%), zal het anti-Europese sentiment weer opborrelen. Een stijging van de inflatie kan de laatste vonk zijn om de Duitse steun voor het europroject definitief te laten keren. Ook al lijkt het economisch niet zinvol de rente te verhogen, een symbolische renteverhoging voor de Duitse inflatiehaters in de loop van het jaar moet niet worden uitgesloten. Als het in het huis van de brandweer smeult, moet de brandweer eerst thuis blussen voor ze kan uitrukken om de rest te helpen.

Dit stuk verscheen eerder in het Belgische dagblad "De Tijd"