Koning van Duitsland

Duitsers houden van blauw bloed. Geen tabloid zonder koninklijke verhalen, en grote koninklijke huwelijken halen op televisie bijna net zo hoge kijkcijfers als wedstrijden van Die Mannschaft.

Er sluimert bij grote delen van de Duitse bevolking een grote hang naar adel en glamour. Eerst was de aandacht en idolatrie gericht op het echte en dubbele blauwe bloed van Freiherr Karl-Theodor von und zu Guttenberg met zijn uit een politiek historisch geslacht stammende mooie vrouw gravin Stephanie Von Bismarck Na zijn val moest de behoefte aan glamour aan de top elders ingevuld worden. Als dat niet met de echte adel kan, dan maar met wat anders. Bondspresident Christian Wulff met zijn jonge vrouw was dankbaar voer voor de boulevardpers. Na veel aandacht voor 'romantische buitenlandse reizen' van de bondspresident, was de liefde met de pers uit na enkele kritische vragen. Met dank aan een goedkope lening van de vrouw van een bevriende ondernemer voor een burgerlijk eengezinswoninkje, dreigementen tegen 's lands grootste mediamacht Bild-Zeitung en een op zijn zachtst gezegd onhandig communicatiebeleid, heeft Wulff de eurocrisis voor enkele weken met vakantie gestuurd.

Wulff-aanhanger of niet, de voorbije weken hebben weer eens duidelijk gemaakt hoe moeilijk de positie van bondspresident is. Op papier is hij de hoogste politieke figuur in Duitsland, maar in de werkelijkheid is hij slechts een ceremoniële lintjesknipper.

De zwakke positie gaat terug op de ervaringen uit de Weimarrepubliek. Toen had de rijkspresident het recht de wensen van het parlement te negeren en zelf een kanselier te benoemen. De rol van onaantastbaar regent die vooral rijkspresident Paul van Hindenburg zichzelf toen aanmat, wordt vaak beschouwd als een mede-oorzaak voor het ontstaan van het Derde Rijk. In feite is de bondspresident dus de anti-Hindenburg. De bondspresident in het hedendaagse Duitsland kan gezag alleen uitoefenen met richtinggevende speeches en integer optreden. Bij Wulff heerst sinds zijn aantreden radiostilte. Dit is niet alleen Wulff te verwijten, maar vooral Angela Merkel, die geen kritiek wil op haar beleid van de man die zij zelf de baan bezorgde. Duitsland was altijd al een kanseliersrepubliek en geen presidentiële republiek, maar de huidige crisis heeft de positie van bondspresident nog verder uitgehold.

Handjes schudden, vastgoedschandalen, boulevardblaadjes en de foute vrienden. In andere landen heb je daar soms koninklijke families voor. InDuitsland een constitutionele lintjesknipper, een koning zonder kroon. Misschien is het gewoon weer tijd voor een koning van Duitsland.

Deze column verscheen vandaag in het Belgische dagblad De Tijd