Duitse zweep

Afgelopen weekend was het thuis eventjes eurocrisis. Crisissfeer, door andere dogma's. Mijn puberende dochter wilde graag een tas van een beroemd merk kopen, waardoor ze nog modieuzer en trendyer zou zijn. Mijn reactie dat ze al een tas had, dat het moeilijke tijden waren, dat er over een maand weer een ander hip accessoire zou zijn en dat we maar beter konden sparen, viel duidelijk niet in goede aard. Een clash van twee pontificaal tegengestelde posities, het leek op Hollande en Merkel.

Al voor de Franse verkiezingen werd gespeculeerd over een nieuwe Europese showdown, een finaal duel, clash der titanen, dogma's en politieke richtingen. François Hollande ging Angela Merkel de les lezen, maar Europa's Frau Nein zou haar poot stijf houden en met haar Duitse zweep Europa blijven domineren.

Groeien of bezuinigen. Slechts één van de twee zou de volgende zonsopgang nog meemaken. Het mooie van dogma's is dat je ze nooit kan weerleggen. Het is een geloof. Dogmatische mensen laten zich niet door argumenten overtuigen. In de huidige discussie hebben zowel investeringspredikers als bezuinigingsfetisjisten gelijk en ongelijk. Ja, bezuinigen maakt een recessie nog erger. Uitkeringen verlagen als de werkloosheid stijgt, is sociaal en politiek weinig aantrekkelijk. Bezuinigingen alleen leiden ook niet tot beter draaiende economieën en keren het tij niet. Meer aandacht voor groei dus?

De Franse lessen van de afgelopen decennia geven Merkel onverwachte munitie tegen Hollande. Meer dan dertig jaar boekte de Franse regering geen enkel jaar een begrotingsoverschot. Blijkbaar waren de tijden nooit goed genoeg om te bezuinigen. Het ruimere Franse begrotingsbeleid van de afgelopen tien jaar heeft ook niet geholpen de concurrentiekracht te herstellen. Wie nog altijd de noodzaak van houdbare overheidsfinanciën ontkent, heeft de crisis niet begrepen. Wie nog altijd denkt dat ouderwetse keynesiaanse deficit spending structurele hervormingen kan vervangen, is een dromer.

Europese politiek is geen finale uit een cowboyfilm, waar alleen een held met rokend pistool overblijft. Zeker niet als de twee hoofdrolspelers bekendstaan als pragmatici pur sang. De showdown zal eindigen met een goed Europees compromis. Het begrotingspakket blijft bestaan, maar daarnaast komt er een strategie voor meer groei met een duidelijke Europese kleur (en geld). Dat lijkt misschien op een verlies voor Merkel, maar is het niet. Zonder dat hij het beseft, kan Hollande nog een grote steun worden voor Merkel. Hij kan het Duitse beleid een menselijker gezicht geven. Zonder zweep. Een nieuw mooi groeipact kan de lepel suiker bij het bittere medicijn van de bezuinigingen zijn. Voor politici en voor de bevolking.

Mijn arme dochter heeft de tas overigens niet gekregen. Tenminste thuis domineert nog de Duitse zweep.

Deze column verscheen vandaag in het Belgische dagblad "De Tijd".