De vijf presidenten en mijn vrouw

Mijn vrouw maakt me soms gek. Als goede Duitser hou ik van een lineaire aanpak. ‘One thing at a time’. Mijn vrouw ziet dat anders, houdt van meersporigheid en gaat onvermoeid door met nieuwe acties. Is alles net opgeruimd of hebben de kinderen net hun huiswerk af, wacht meteen een volgend project. Terwijl de Griekse crisis nog in volle hevigheid woedt, hebben de vijf ‘presidenten van Europa’ begin deze week een rapport over de toekomst van de monetaire unie gepresenteerd. De analyse is helder en goed. De vijf pistolero’s stellen dat de eurozone alleen overleeft als lidstaten soevereiniteit inleveren. Dat hebben we in het verleden wel anders gehoord. Het lijkt er evenwel op dat de auteurs tijdens het schrijven bang werden voor hun eigen ideeën. Concrete voorstellen zijn enigszins afgezwakt. Wat overblijft, is een reeks kortetermijnideeën voor alweer meer coördinatie en afspraken. Inderdaad, oude wijn in nieuwe zakken. Ideeën met iets meer vlees aan het bot, zoals een begroting voor de eurozone of een zelfstandige eurozoneminister van Financiën, zijn zeer vaag geformuleerd en moeten worden gelezen met een vergrootglas. Controversiëlere onderwerpen zoals euro-obligaties of een schuldcompensatiefonds hebben het rapport niet gehaald. Voor overtuigde Europeanen schiet het rapport van de vijf presidenten helaas tekort. De voorgestelde strategie van wat meer coördinatie brengt pijnlijke herinneringen naar boven aan het Euro Plus Pact van 2011, het begrotingspact en het Europese semester. Allemaal goede ideeën, maar uiteindelijk boterzacht. De eurozone heeft sindsdien niet aan concurrentiekracht gewonnen, de doelstellingen van het begrotingspact en de fameuze schuldenrem zijn niet gehaald en slechts de helft van de afspraken uit het Europese semester werd het afgelopen jaar verwezenlijkt. Meer lef en visie durfden de vijf presidenten waarschijnlijk niet aan, uit angst voor de eurosceptici. Je hoort die al roepen: ‘Hoe willen ze nu groots denken, als niet eens het kleine probleem Griekenland kan worden opgelost.’ Daarbij is het juist nu het beste moment voor een echte toekomstvisie. Recente cijfers van Eurostat tonen dat de bevolking niet zo eurosceptisch is als politici denken. Eurosceptici leven vooral in niet-eurolanden. In de eurozone is er een groeiend bewustzijn voor een Europese identiteit en is er zelfs een kleine meerderheid voorstander van een federatie van nationale staten. Wellicht staan de burgers van de eurozone veel meer open voor meer integratie dan de politieke leiders vermoeden. Maar geef hen dan ook echt iets om te kiezen. Als de vijf presidenten dat niet aandurven, is het tijd voor een leerstage bij mijn vrouw. Die lanceert elk uur (teveel) concrete ideeën en keuzes en managet gelijktijdig meerdere projecten. Ach, eigenlijk bedoel ik: mijn vrouw for President. Deze column verscheen vandaag in het Belgische dagblad "De Tijd"